આપણા શરીરને યોગ્ય રીતે કાર્ય કરવા માટે ઘણા બધા વિટામિન્સની જરૂર હોય છે, જો શરીરમાં એક પણ વિટામિનની ઉણપ હોય તો આપણને તેના લક્ષણો દેખાવા લાગે છે.
શરીરને કામ કરવા માટે વિટામિનની જરૂર હોય છે. તે વગર આપણું શરીર કામ કરી શકતું નથી. વિટામિન B12 શરીર માટે ખૂબ જરૂરી પોષક તત્વ છે. તે ન માત્ર મગજ અને નસોના સ્વાસ્થ્યને સપોર્ટ કરે છે, પરંતુ રેડ બ્લડ સેલ્સના નિર્માણ અને શરીરને ઉર્જા આપવાનું કામ કરે છે. માંસ, ઈંડા અને ડેરી પ્રોડક્ટ્સ તેના મુખ્ય સોર્સ છે. પરંતુ જે લોકો શાકાહારી કે વેગન ડાયટ લે છે, તેને આ વિટામિનની કમીનો ખતરો વધુ રહે છે. જો લક્ષણો વહેલા ઓળખી લેવામાં આવે તો સારવાર સરળ બને છે અને વધુ ગૂંચવણો ટાળી શકાય છે. ચાલો B12 ની ઉણપના પાંચ મુખ્ય ચિહ્નો અને તે કેમ ખતરનાક છે તેનું અન્વેષણ કરીએ.
1. સતત થાક અને નબળાઈ
વિટામિન B12 ની ઉણપનું પહેલું અને સૌથી સામાન્ય લક્ષણ સતત થાક છે. આ વિટામિન શરીરને લાલ રક્તકણો ઉત્પન્ન કરવામાં મદદ કરે છે, જે શરીરના દરેક ભાગમાં ઓક્સિજન પહોંચાડે છે. જ્યારે તેની ઉણપ હોય છે, ત્યારે ઓક્સિજનનો પુરવઠો ઓછો થાય છે, અને વ્યક્તિ હંમેશા થાક અને નબળાઈ અનુભવે છે. આવા લોકો પૂરતી ઊંઘ લીધા પછી પણ તાજગી અનુભવતા નથી.
2. નિસ્તેજ અથવા પીળી ત્વચા
B12 ની ઉણપ શરીરને લાલ રક્તકણો યોગ્ય રીતે ઉત્પન્ન કરતા અટકાવે છે અને એનિમિયા તરફ દોરી શકે છે. આનાથી ત્વચા નિસ્તેજ અથવા થોડી પીળી દેખાય છે. ક્યારેક, તે કમળા જેવું પણ બની શકે છે. જો થાક સાથે ત્વચાનો રંગ પીળો હોય, તો તેને અવગણશો નહીં.
3. ઝણઝણાટ અને સંતુલન સમસ્યાઓ
ચેતાઓને યોગ્ય રીતે કાર્ય કરવા માટે વિટામિન B12 ની જરૂર હોય છે. ઉણપથી ચેતાઓને આવરી લેતા માયલિન આવરણને નુકસાન થાય છે. આનાથી હાથ અને પગમાં ઝણઝણાટ, નિષ્ક્રિયતા આવે છે અથવા “પિન અને સોય” ની સંવેદના થાય છે. જો સારવાર ન કરવામાં આવે તો, તે એટેક્સિયા અને વારંવાર પડી શકે છે. જો સારવાર ન કરવામાં આવે તો આ નુકસાન કાયમી બની શકે છે.
4. મૂડ અને મગજમાં ફેરફાર
B12 નું ઓછું સ્તર મગજ અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર સીધી અસર કરે છે. B12 ની ઉણપ ધરાવતા લોકો ચીડિયાપણું, હતાશા અને ચિંતાનો અનુભવ કરી શકે છે, સાથે સાથે એકાગ્રતા ગુમાવવી, ભૂલી જવું અને “મગજની ધુમ્મસ” જેવી સમસ્યાઓનો અનુભવ કરી શકે છે. લાંબા ગાળાના B12 ની ઉણપ વૃદ્ધોમાં ડિમેન્શિયા (એક ગંભીર યાદશક્તિ ગુમાવવાનો વિકાર) નું જોખમ વધારે છે.
5. જીભમાં સોજો અને મોંમાં ચાંદા
B12 ની ઉણપથી જીભ ફૂલી શકે છે, બળી શકે છે અને પીડાદાયક બની શકે છે. આ સ્થિતિને ગ્લોસિટિસ કહેવામાં આવે છે. કેટલાક લોકોને વારંવાર મોઢામાં ચાંદા પણ થાય છે, જે ખાવા અને બોલવામાં મુશ્કેલી લાવી શકે છે.
કેમ ખતરનાક છે વિટામિન B12ની કમી?
જો B12 ની ઉણપ સમય પર ન ઓળખવામાં આવે તો તે એનીમિયા, નસોને સ્થાયી નુકસાન અને મગજની સમસ્યા પેદા કરી શકે છે. ગર્ભવતી મહિલાઓમાં તેની કમીથી બાળકોમાં જન્મ દોષ (Congenital Abnormalities) નું જોખમ વધી જાય છે. આ સિવાય શરીરમાં હોમોસિસ્ટીન (Homocysteine) નામનું તત્વ વધવાથી હાર્ટની બીમારીનો પણ ખતરો વધુ રહે છે.
કઈ રીતે બચવું?
જો તમારામાં વિટામિન બી12 ની કમી છે તો તમે આ રીતે સુરક્ષિત રહી શકો છો.
સંતુલિત અને હેલ્ધી ડાયટ લો
ઈંડા, દૂધ, દહીં, પનીર, માછલી અને માંસ જેવા ખાદ્ય પદાર્થોને ડાયટમાં સામેલ કરો.
વેગન કે શાકાહારી લોકો ડોક્ટરની સલાહથી B12 સપ્લીમેન્ટ લઈ શકે છે. સમય-સમય પર બ્લડ ટેસ્ટ કરાવી બી12 લેવલની તપાસ કરાવતા રહો.
Join Gurjarbhoomi Group & get Daily Updates, News & Many more…
ગુર્જરભૂમિ ન્યૂઝપેપરની ફ્રી ઈ-કોપી દર રવિવારે રેગ્યુલર મેળવવા નીચે આપેલ લીંક પર ક્લિક કરો અને જોડાઓ ગુર્જરભૂમિના whatsapp કમ્યુનિટીમાં અને દરરોજ મેળવો તાજા સમાચાર અને બીજું ઘણું બધું
https://chat.whatsapp.com/IiegbNAZmfo4K6mATvrZP8
For more details… Contact 9322529232 / 9324483455
